سوال

الف. مفهوم و ماهیت نحله از جهت فقهی آیا مهر است یا زاید بر آن؟
ب. آیا تحصیل رضایت شوهر با توجه به معنای لغوی نحله (دادن مال به طیب خاطر) لازم است؟ و یا « تسریح به احسان »
ج. هرگاه دادگاه قبل از صدور حکم طلاق، چیزی از باب رضایت زوج و زوجه پراخت کند، آیا مبلغ فوق از آن کسر می شود یا نحله جدای از آن محاسبه می گردد؟

جواب

آیت الله سیدعلی خامنه ای

نحله غیر از مهر است و آن در جایی است که عقد بدون مهر انجام گرفته باشد و قبل از زندگی و دخول، زن طلاق داده شود، که در این صورت مرد به عنوان متعه (نحله ) باید به مقدار مناسب با شأن عرفی خودش به زن بدهد.

آیت الله سیدعلی سیستانی

نحله اصطلاح خاصی نیست، بلکه به معنای پرداخت مهر است به طور کامل و بدون کم و کاست، و این تاکیدی است که در قرآن بر پرداخت مهر آمده است، در آنجا که می فرماید: (و آتواالنساء صدقاتهن نحله ). و این در مقابل عادت بسیاری از مردان در آن زمان بوده است که مهر زن را نمی دادند یا از آن می کاستند و شاید منظور شما متعه باشد و آن مالی است که طبق آیه قرآن (فمتعوهن علی الموسع قدره و علی المقتر قدره ) در حالت خاص پرداخت می شود و آن اینکه اگر در عقد نکاح مهری تعیین نشده باشد و پس از آن هم تعیین نشود و دخول هم واقع نشد و طلاق داده شود، واجبات مرد به متقضای مالی، چیزی به زن بپردازد . اگر فقیر است اندک و اگر پولدار است بسیار و این را متعه می گویند و این واجب است و رضایت شرط نیست.

آیت الله ناصر مکارم شیرازی

الف. نحله در بسیاری از موارد به معنی مهر است و گاه به معنای عطیه و بخشش می آید.
ب. در صورتی که به معنای مهر باشد رضایت او شرط است.
ج. در صورتی که به نیست مهریه داده شود، از آن کم می شود. 

آیت الله سیدعبدالکریم موسوی اردبیلی

الف، ب و ج. نحله بیش از یک معنا دارد:
1. دعوا و مذهب، 2. عطای تبرعی، 3. به صداق و مهریه هم اطلاق می شود و چنانچه طلب او را مهریه یا غیر آن با طیب خاطر بپردازد، به این نوع پرداخت هم نحله گفته می شود و چنانچه از باب احسان و با رضایت زوج، چیزی به زن پرداخت شود، جزء مهر محسوب نمی شود و علاوه بر مهر، چیزی به عنوان نحله واجب نیست.

قسمتی از استفتائات فقهی قضائی
 
نشریه مأوی